Milyonlarca emekli yerel seçimler için seyyanen zam olur mu, ek zam olur mu diye merakla beklerken Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan partisinin Kütahya mitinginde emeklilerin bu beklentilerine kapıları ekonominin hesap- kitap işi olduğunu, devletin gelir ve giderleri arasındaki dengenin korunması gerektiğini söyleyerek kapatmıştı.
Erdoğan'ın bu açıklamasıyla zam beklentileri suya düşen emekliler arasında bir grup ise yerel seçimden sonra ilave zam alacak.
Sadece 2024 yılında yeni emekli olmuş emeklileri kapsayacak olan "milli gelir artışı zammı" ile yeni emeklilerin aylıklarına milli gelir artışı dolayısıyla ilave zam yansıtılacak.
Yeni emeklinin maaşı nasıl hesaplanıyor ?
Habertürk'ten Ahmet Kıvanç’ın aktardığına göre ilk defa emekli olanların aylığı, çalışma yaşamı boyunca Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilen prime esas kazançların bugünkü değere güncellenmiş tutarı üzerinden bağlanıyor. Kazancın güncel değeri hesaplanırken 2000 öncesi dönem gösterge sistemi ile sonraki dönem ise güncelleme katsayısı ile belirleniyor.
2000-2008 arasındaki prime esas kazançların güncellenmesi sırasında tüketici fiyat endeksi (TÜFE) artışı ve GSYH artışının yüzde 100’ü dikkate alınıyor.
2008 yılından sonraki yıllara ait kazançların güncellenmesi sırasında ise TÜFE artışının yüzde 100’ü ile yıllık GSYH artışının yüzde 30’u esas alınarak hesaplama yapılıyor.
2024 yılı için katsayı 1,6477 olarak belirlenmişti
Buna göre Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2023 yılı TÜFE artışını yüzde 64,77 olarak açıklaması nedeniyle, 1 Ocak 2024 tarihinden sonra emekli olanların aylıklarının hesabında güncelleme katsayısı 1,6477 olarak uygulandı ve emekli aylıkları bu katsayı üzerinden hesaplanarak bağlandı.
Büyüme rakamlarının ardından 1,35 puanlık fark doğdu
TÜİK’in dün 2023 yılı büyümesi oranını yüzde 4,5 olarak açıklaması sonrasında ise güncelleme katsayısına büyüme oranının yüzde 30’u olan 1,35 puan ilave edilecek. Böylece 2023 yılı güncelleme katsayısı 1,6612’ye yükselecek.
Böylelikle yeni emeklilik dilekçesi verenlerin aylıkları doğrudan 1,6612 güncelleme katsayısı üzerinden hesaplanacak.
İlave zam ne zaman yatırılacak ?
Güncelleme katsayısında yapılan artış ise bu yıl emekli olan herkese aynı oranda yansımayacak. Kişilerin toplam prim gün sayısı, 2000 öncesi, 2000-2008 arası ve 2008 sonrasındaki prim gün sayısı ile her bir dönemdeki prime esas kazanç tutarına göre yüzde 0,8 ile yüzde 1,35 arasında değişen oranlarda yansıyacak.
Milli gelirdeki artıştan kaynaklı ilave zamlar, bu yıl emekli olanların aylıklarına nisan ayında yansıyacak. Bu aydan itibaren yeni tutar üzerinden aylık ödenecek.
Mevcut çalışanların emekli aylıkları da güncellenecek
e-Devlet üzerinden Sosyal Güvenlik Kurumu’nun maaş robotuna giren mevcut çalışanlar, bugün emekli olsalar ne kadar aylık alabileceklerini sürekli görebiliyorlar. Birçok çalışan her ay maaş robotuna girerek ne kadar emekli aylığı alabileceğini sorguluyor.
Mevcut çalışanlar maaş robotunda 1 Ocak 2024 tarihinden bu yana 1,6477 güncelleme katsayısı üzerinden hesaplanan aylıklarını görebiliyorlardı. SGK’nın gerekli uyarlamayı yapmasının ardından emekliler önümüzdeki günlerden itibaren 1,6612 güncelleme katsayısı üzerinden hesaplanan aylıklarını görmeye başlayacaklar.