Milyonlarca çalışan ve işverenin beklediği asgari ücret zammı için Asgari Ücret Tespit Komisyonu 2'nci kez biraraya geliyor.
Toplantıya TÜRK-İş, TİSK ve hükümetten 5'er kişilik ekip katılacak. Bu toplantıda işçi temsilcisi TÜRK-İş ve işveren temsilcisi TİSK doğrudan rakam paylaşacak. Hükümet, mart ayından beri gerçekleştirdiği saha çalışmalarından elde ettiği verileri masaya getirecek.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nda yer alan işveren temsilcisi TİSK, asgari ücrete zam konusunda hem fikir olduklarını ifade ederken, asgari ücret zammı için rakamın 6 aylık enflasyon kadar olmasını istedi. Bu rakam da 10 bin 100-10 bin 400 TL arasında şekillendi.
TİSK ayrıca özellikle destekler ve teşviklerin devam etmesi durumunda bunun üzerine çıkacabileceklerini bildirdi. İşveren tarafı TİSK, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'dan yüzde 6 oranında destek istedi.
Asgari ücret işveren maliyetinin azaltılması için yeni rakamın yüzde 6'sı oranında destek talep etti. Bakan Işıkhan konuyu Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'e sundu. Hafta için 2 Bakanlık yetkilileri teknik ve bütçe çalışmalarını gerçekleştirdi. Bu desteğin gerçekleşmesi durumunda asgari ücret zam oranının yüzde 30'un üzerine çıkması konusunda TİSK 'Uzlaşmaya varım' mesajı verdi.
TÜRK-İş'in masaya getirdiği ilk ücret tespiti 500 dolarlık bir alım gücünü işaret eden 11 bin 800 TL düzeyi oldu. TÜRK-İş özellikle gıda fiyatlarındaki 6 aylık artışı, açlık sınırı raporuna dikkat çekti. TÜRK-İş istedikleri rakamın olması durumunda uzlaşma metnine imza atacaklarını belirtirken, yeni asgari ücret için "Türkiye Yüzyılı'na yakışır bir rakam" olması gerektiğini ifade etti.
İlk 6 aylık enflasyon rakamı da dikkate alınacak
Komisyonun, Türkiye İstatistik Kurumu'nca (TÜİK) 3 Temmuz'da açıklanacak haziran ayı enflasyonunun ardından oluşacak 2023'ün ilk 6 aylık enflasyon rakamını da dikkate alarak, yapılacak ara zam miktarını belirlemesi bekleniyor.
Asgari ücret nasıl belirleniyor?
Asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor.
Komisyon, yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında teamül üzerine aralık ayında 4 kez toplanıyor.
Toplantılara Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'ın başkanlık etmesi bekleniyor.
Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.
Asgari ücretle birlikte o borçlar da zamlanacak!
Yeni asgari ücret rakamı sonrasında Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) yapılan askerlik borçlanması, doğum borçlanması ve yurt dışı borçlanması başta olmak üzere her türlü hizmet borçlanmalarının maliyeti artacak.
Bu ay belli olacak asgari ücretle birlikte birçok ücrette de asgari ücrete yapılan zam oranında artışlar gerçekleşecek. Bunların başında işsizlik maaşı, askerlik ve doğum borçlanması, genel sağlık sigortası primleri, 65 yaş üstü aylıkları, engelli aylığı, isteğe bağlı sigorta primleri, staj ücretleri yer alıyor.
Çalışanın ortalama brüt kazancının yüzde 40’ı kadar işsizlik maaşı ödeniyor. En fazla işsizlik ödeneği ise aylık brüt asgari ücretin yüzde 80’ini geçemiyor.
Emekli olmak isteyen ancak prim gün sayısı yeterli olmayanlar için tanınan doğum ve askerlik borçlanması tutarı da asgari ücret zammı kadar artacak. Mevcut durumda en düşük prim günlük 106,75 lira, en yüksek prim de 693,89 lira.
Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri de asgari ücret zammı kadar artış yaşayacak. Geliri brüt asgari ücretin 3'te birinin altında olan kişilerin primlerini devlet karşılıyor. Geliri bunun üzerinde olanlar ise primlerini kendisi ödüyor. GSS hesaplaması brüt asgari ücretin yüzde 3'ü alınarak ortaya çıkıyor.
65 yaş aylığına yapılacak zam tutarı da yeni asgari ücretle değişiklik gösterecek.
MASADA HANGİ RAKAMLAR VAR?
İşçi tarafı, son dönemlerde düşüş trendine giren enflasyon rakamlarından çok, döviz fiyatlarındaki son gelişmelere dikkat çekerek, alım gücündeki kaybın telafi edilmesi talebiyle pazarlığa oturacak. İşveren kesimi ise asgari ücretin, düşme eğilimine giren enflasyon oranlarına göre belirlenmesini, işveren prim desteğinin ise artırılmasını talep ediyor.
Enflasyon rakamları ve refah payı düşünüldüğünde asgari ücrete yüzde 30-35 arasında bir zam yapılması bekleniyor. Söz konusu oranın yansıması durumunda yeni asgari ücretin net 11 bin-12 bin TL arasında olması bekleniyor.
ASGARİ ÜCRET NET 8 BİN 506 LİRA
Asgari ücreti; işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu, çoğunluk kararıyla belirliyor. Halihazırda asgari ücret, brüt 10 bin 8 lira, net 8 bin 506 lira 80 kuruş olarak uygulanıyor. Asgari ücretin işverene maliyeti ise 11 bin 759 lira 40 kuruş.
Asgari ücrete yapılacak ara zammın, geçen yıl olduğu gibi temmuz ayından itibaren yürürlüğe girmesi öngörülüyor. Geçtiğimizin yıl asgari ücrete yapılan artış, 2 toplantılık bir süreçle karara bağlanmıştı. Bu yıl da hızlı bir süreçle ara zammın netleşmesi bekleniyor.