Sultan 2. Mahmud tarafından 1826 yılında yapımına başlanılan ve 1828 yılında tamamlanan Şamlar Bendi, Başakşehir Arnavutköy sınırında yer alıyor. Tarihi bent, Küçükçekmece’nin kuzey yamacında bulunan Azatlı Baruthanesi’nin su ihtiyacını karşılamak amacıyla yaptırıldı ve baruthane aktif olarak kullanıldığı süreçte hizmet verdi. Osmanlı mirası su bendi adını, Suriye’nin başkenti Şam’dan getirilen ustaların yapmasıyla aldı. Şam’dan gelen ustaların, tarihi bendin çevresine yerleşmesiyle bölge, Şamlar Köyü olarak anılmaya başlandı. İstanbul’un kuzey kısımlarında bölgesel su sıkıntısı çekildiği zaman da kullanılan 196 yıllık su bendi definecilerin hedefi oldu. Tarihi bendin alt kısımlarını oyan defineciler, çevresinde de kaçak kazılar gerçekleştirdiği görüldü. Defineciler, adeta Osmanlı mirasını talan ederken tarihi bendin uğradığı tahribat havadan görüntülendi. Görüntülerde, kaçak kazı yapan definecilerin çukurları açık bıraktıkları görüldü. Tarihi su bendinin ve çevresinin Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından koruma altına alınarak yenileme çalışmaları ardından turizme kazandırılması bekleniliyor.
“Şamlar Bendi maalesef definecilerin uğrak yeri oldu”
Şamlar Bendi’nin İstanbul’un sur dışındaki padişahların avlandıkları alanda bulunduğunu ifade eden Tarihçi Zafer Bilgi, “Sultan 2. Mahmud döneminde yeni bir askeri birlik ihtisas ediliyor. Bu askeri birlik, yeniçeri ocağı kaldırıldıktan sonra Asakir-i Mansure-i Mahmudiyye diye kuruluyor. Bu birliğe, Küçükçekmece tarafında Azatlı Baruthanesi tasarlanıyor. Sultan 2. Mahmud, Şamlar Köyü etrafında ara ara ava çıkarken burada büyük bir su kaynağı gittiğini görüyor. O su kaynağını, Suriye’nin başkenti Şam’dan getirdiği ustalara bentlerle Azatlı Baruthanesine taşımak için girişimde bulunuyor. Şamlar Bendi, Sultan 2. Mahmud’un 1828’li yıllarda Azatlı Baruthanesindeki askerlere su taşıyabilmek için yaptırdığı bir bent. Bu Şamlar Bendi’nin özelliği, Şam bölgesinden ustalar getirilmesi ve oraya yerleştirilmesinden dolayı buraya Şamlar Köyü ismi veriliyor. Şamlar köyü, suyun kaynağının tutulduğu bentlerin olduğu bölgedeki ahaliyle bir yerleşkeye dönüşüyor. Tarihi bir camisi de var. Bu bent dönem dönem taşıyor. Taşın oradaki eski hazireleri, mezarları, mezar taşlarını sular altında görebiliyoruz. Şamlar Bendi’nin yaklaşık 200 yıllık tarihi yapısının bugüne geldiğine şahitlik edebiliyoruz. Şamlar Bendi maalesef definecilerin uğrak yeri oldu. İnsanların böyle yerlerde ‘acaba hazine çıkar mı’ düşüncesiyle tahribata girmeleri çok sıkıntılı. Şamlar Bendi civarındaki definecilerin zarar verdiği yerlerin aslına uygun restore edilmesi gerekiyor. Yakın dönemde olduğu için mutlaka bent görüntüleri vardır. Bent parçalarının aslına uygun şekilde restorasyona girmesi ve topluma kazandırılması gerekiyor. Çevredeki ahalinin tarım alanında kullanabileceği su kaynağı olabilir. Sağlam bir baraja ihtiyaç olduğunda bu bentler yine devreye girip kullanılabilir. Bunlara hem bir işlevsel gözle bakılıp gözden geçirilmesi hem de tarihi eser olarak buranın onarılması önem arz ediyor. Maalesef bu bölgeler biraz gözden uzakta, yeşillik alanın arasında, halkın da çok girmediği bir yer olduğu için defineciler ‘bir tarihi esere rastlayabilir miyiz’ diye tahrip edebilmekteler” ifadelerini kullandı.