Malatya Baro Başkanı Av. Onur Demez, Kanal Maraş'ın; "Deprem sonrası Malatya'da hukuki süreç nasıl ilerliyor? Müteahhitler sadece tek suçlu mu? Sürecin geniş yelpazesi içinde kimler sorumlu tutuluyor? Malatyalı kaç müteahhit-mühendis tutuklu durumda ve yargılama süreci nasıl işliyor? Kamu personelleri hukuki süreçte soruşturulacak mı? Adaletin sağlanması için bu süreçte neler yapılıyor?" sorularına detaylı bir şekilde cevap vererek deprem sonrası hukuki sürecin nasıl ilerlediğini anlattı.
- Depremden sonra başlanan hukuki süreç sadece müteahhitler üzerinden yürüyor. Bu süreçte tek suçlu müteahhitler mi?
"MÜTEAHHİTLER TEK BAŞINA ASLİ UNSUR DİYEMEYİZ"
Başkan Demez'in cevabı şu şekilde oldu: "Öncelikle şöyle belirtmek isterim ki, Malatya 11 deprem ilinden adli süreci en hızlı şekilde ilerleten illerden birinin başında geldi. Yıkılan binalarda vefat eden vatandaşlarımızın her binasında bizler depremin hemen sıcağı sıcağına 2. 3. gününden itibaren gerekli delil tespitlerinin tamamını Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yapılan tespitlere, Malatya Barosu olarak da bizzat katılarak, toplanacak delilleri hali hazırda bulunan delilerin kaybolmaması adına, süreci başından beri yürüttük. Malatya Barosu olarak da bu süreçte dahil olduk. Tabii gelinen aşamada aslında bakıldığında çok geniş bir yelpaze var. Bu yelpazede bir kusuru bir kişiye vermek ben doğru bulmuyorum. Çünkü öyle bir yelpaze ki bunun içerisinde betonu var, demiri var, yapı denetimi var, belediyesi var, ruhsatı var, ustası var ve daha birçok kişiyi sayabiliriz. Tabii ki müteahhitler asli unsurlardan bir tanesi ama yalnızca tek başına asla asli unsur da diyemeyiz. Bu nedenle bu süreçte başından sonuna kadar sonuç olarak burada bir kamu kuruluşunun verdiği onayla, verdiği ruhsatla başlayan süregelen bir süreçten bahsediyoruz. Biz bu süreçte Malatya Barosu olarak konuyla alakalı tüm kusuru olan her kim varsa, tamamıyla ilgili suç duyurusunda bulunduk. Ne müteahhiti belediyeden ayırt ettik, ne belediyeyi betoncudan ayırt ettik. Tamamıyla ilgili bir suç duyurusunda bulunduk ve o süreç hala devam etmekte.
"BİR ÇOK DOSYANIN NEREDEYSE SONUNA YAKLAŞTIK"
Burada biz hukuksal açıdan tabii ki vatandaşlarımızın en ihtiyaç hissettiği zamanları yaşadık. Sonuç olarak Malatya Baromuzun Yüzüncü Yılı ama 100. yılda bu kadar depremden sonra ilk kez bu denli vatandaşların hukuka ihtiyacı olduklarını hissettik. Tabii depremin 1. gününden itibaren burada meslektaşlarımız tarafımıza baromuza ulaşan bütün vatandaşlarımıza hukuksal açıdan gerekli bilgiyi, gerekli desteği burada sağladık. Birçok projeye imza attık. Yine belediye ile işbirliği yaparak vatandaşın aklında olan sorularını belediyeye hukuksal açıdan başvurularını biz Malatya Barosuna alarak burada vatandaşlarımıza proje kapsamında hukuksal destek verdik ücretsiz bir hukuki hizmet sağladık. Malatya Büyükşehir Belediyesi tarafından ödenen ekonomik destekle. Bugün yaklaşık 1 yılı devirdiğimiz şu süreçte Malatya'da bizim kapımızı çalıp hukuksal açıdan desteğe ihtiyacı olup geri çevirdiğimiz bir vatandaşımız olmadı. Tabii bununla birlikte bu süreç bitti değil. Bu süreç aslında daha devam ediyor. Sürecin geldiğimiz aşamada 1 yıllık bu süreçte, soruşturmalar Malatya'da galiba ölüm sayımızın yani vefat eden vatandaşlarımızın sayısının az olması nedeniyle, enkaz altındaki vatandaşlarımızın bir an evvel diğer illere göre daha hızlı bir şekilde defin işlemlerinin yapılması nedeniyle, bu soruşturmalar hızlıca ilerledi. Yazın Haziran ayında, Temmuz ayında kovuşturma aşamasına geçildi. Haziran ve Temmuz ayında kovuşturma aşamasına geçilmesinden dolayı yargılamalar yazdan, adli tatil bile dinlemeden başlamış oldu. Geldiğimiz aşamada da birçok dosyanın neredeyse sonuna doğru yaklaşmış bulunmaktayız. Evet tutuklu şüpheliler, sanıklar vardı. Tahliye edilenler de oldu. Hala tutuklu olarak yargılamaları devam eden sanıklarda şu an mevcut."
- Cezaevlerinde depremden dolayı tutuklu Malatyalı müteahhitler, mühendisler kaldı mı?
"TUTUKLULARIN ÇOĞU TAHLİYE OLDU"
Başkan Demez'in cevabı şöyle oldu: "Tutuklu sayısı aslında bunu benim söylemem doğru olmaz. Çünkü Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından açıklanacak resmi rakama bağlı. Ancak tutuklu sayısı şu an diğer illere göre çok fazla kalmadı kanaatindeyim. Çünkü dediğim gibi yargılama aşamaları hızlı ilerlediği için özellikle deprem ceza hukuku ile ilgili olarak belirteyim mesela İdarede belki o kadar çok hızlı kat edemedik yol, ama cezada daha hızlı katettik. Tutuklamanın bir tedbir olduğu düşünüldüğünde tedbiren artık tutukluğu gerektirecek bir husus kalmadığı için o nedenle tahliyeler başladı. Delilerin çoğu toplandı ama sayısal olarak net bir rakam vermem doğru olmaz ancak İlk etaptaki o tutuklananların çoğunun tahliye olduğunu belirtmek istiyorum."
- Aileler depremin ilk zamanlarında müteahhitleri suçlamışlardı. Şimdi ise gelinen noktada aileler geniş bir çaplı araştırma içerisene girerek tek suçlu müteahhitlerin olmadığını söylüyor. Aileler kamu adına hukuki bir süreç içine girdiler mi, girecekler mi?
"MALATYA'DA MEMUR VE KAMU PERSONELELLERİ YARGILANMAYA BAŞLANDI"
Başkan Demez, bu soruya şu şekilde yanıt verdi: "Şu şekilde belirtmek isterim. Biz yaklaşık bundan 2 ay öncesinde Malatya'da bir basın açıklaması gerçekleştirdik. Aslında depremzede ailelerle alakalı Türkiye genelinde bir basın açıklamasıydı bu ve bu basın açıklaması Malatya'da da yaptığımızda biz kendi eksikliğimiz olan ilimizdeki eksik gördüğümüz kısımla ilgili sade açıklama yaptık. Malatya'da neydi bununla ilgili eksik olan kısım. Memurların, kamu personelinin soruşturma izninin hala verilmemiş olmasıydı. Ve bununla ilgili bir basın açıklaması yaptık. Yapmış olduğumuz görüşmeler baskılar neticesinde şu an kamu personeli ile ilgili de gerekli soruşturmalar başlatıldı. Yani biz burada şunu söylüyoruz, kim varsa tüğ kadar bir sorumlu olan kim kusuru olan kim varsa Bizler onun gerekli ceza alması noktasında hukuksal süreci sonuna kadar takip edeceğiz. Yani bu yelpaze biraz önce söylediğim gibi çok geniş bir yelpaze. Kurumundan başlayan, müteahhitinden devam eden, yapı denetiminden devam eden, işçiliğine kadar herkesin burada bir emeği var, inşaatlar yapılırken birer emeği var, çabası gayreti var ama buna rağmen bununla birlikte de bir kusuru var. Burada kim kusurluysa birçok proje yapan mühendisler yargılandı. Birçok yine fenni mesuller yargılandı ve şu an devlet memurları yargılanıyor. Bu geniş bir yelpazedir ama eminim ki sonunda adalet tecelli edecek."
