Hemen herkesten duyuyorsunuzdur. ‘En değerli varlık insandır’ diye. Bence bu fikir bizim ülkemizde sadece dillendiriliyor. Gerçekte ise herkes biliyor ki insan hele de bizim ülkemizde hiç de değerli değil. Her gün onlarca insanın fuzuli yere öldüğü bir yerde insanın değerinden bahsedebilir miyiz? Yan baktığı için, yoldan geçtiği için, balkonda durduğu için ve sayamayacağım daha nice basit sebepler nedeniyle öldürülen insanların olduğu yerde insan elbette değersizdir.
Ancak bizde insanın değersiz olması gerçekte de değersiz olduğu anlamına gelmez. Çünkü ne olursa olsun; Evrenin kıymetlisi ve en değerli varlık insandır. Evrenin en kıymetlisi hatta ahiret aleminin üyeleri meleklerden bile kıymetli olabiliyor. Onlar ki saf, temiz, hata ve günahtan münezzeh varlıklardır.
Tabi melekler de kendi aralarında farklı kıymete sahipler. Bu melekleri kıymeti açısından incelediğimizde en değerlileri hangisi? Dört büyük melek diyoruz. Bu dört büyük melek ise bizimle ilgili işleri yapıyor. İçlerinde en değerli olanı ise Cebrail değil mi? Peki, Cebrail’in vazifesi nedir? Allahtan aldığı sözleri insanlara bildirmektir. Yani Allah ile peygamberler arasındaki irtibatı sağlama da Cebrail aracılığı ile oluyor. Bu büyük melekler insan ve insanın çevresi ile görevlendirilmiş değil mi? Meleklerin en değerlisi bile insanla irtibat sağlamada görevlendiriliyor ise varın gerisini siz düşünün.
Vatan için insanlarımız feda ediliyor neden? Çünkü bu vatan evlatları ölümleri ile kendilerinden sonra gelenlerin hür ve özgür yaşamasını sağlıyor. Geçmişte atalarımız, şimdi ise askerimiz ve polisimiz vatandaşı rahat ve huzurlu yaşasın diye şehit olmuyor mu? Vatanı vatan yapan üzerindeki aziz milletimiz ve milletimizin kendini feda etmesi değil midir? Biz bu ülkede olmasa idik, bu ülke vatanımız olur muydu? Biz bu topraklar için ölüyoruz, çünkü biz burada yaşıyoruz. Yani burayı değerli kılan aslında bizim burada yaşamamızdır. Bizim olmadığımız diğer topraklar için ölmeyiz. Neden? Çünkü oralar bizim vatanımız değil. Brezilya için bizden kim ölür? Demek ki vatanı vatan yapan ve bizim bu uğurda ölmemizi sağlayan unsur da yine milletimiz yani insan oluyor.
Değerli olan ve her şeye değer katan varlık insandır. Buna vatan da dâhil her şey girer. Değer katan varlık insan olduğu için, sonradan kazanılan şeyler insanın değerini arttırmıyor. İnsanın kendisinde olan hasletler ona değer katıyor. Bu nedenle parası olan değil, onuru, şerefi, haysiyeti olan insanlar değerlidir. İnsanın değeri, içinde olan bu güzelliklerle ortaya çıkar. Bakmayın üç kuruş etmeyenlerin parası ve gücü olanlara saygısına. Onlarda; şeref, haysiyet ve onur olmadığı için onlar güce ve paraya saygı duyuyor. Bunlar aslında evrimini tamamlayamamış ve insanlığa erememiş varlıklardır.
Bizim için bir insanın ne kadar kazandığı değil, nasıl kazandığı önemlidir. Bizi üstün kılan meziyet işte bu haram, helal, hak, hukuk gibi konulardır. Güç ve para araçtır. Zaten güçlünün üstün ve haklı olduğu âlem, insanlar âlemi değil, hayvanlar âlemidir. Bu kuralı işletenlerde bizim âlemden olamayacağına göre onlar farklı âlemde yaşıyor demektir.
İşte bu nedenledir ki, insan ve insanlık daima önem arz etmiştir. Bir kişinin insan olması onun insanlığı ölçüsündedir. Temel kriter bu insanlık ölçütüdür. Bunun dışında kalan ve sonradan kazanılan meziyetlerle insanlık ölçülmez ve insana değer biçilmez.
Son olarak Müslim ve Buhari de geçen ve birçok kaynakta da kullanılan hadisten bahsetmek istiyorum: Bir kişinin hidayete ermesi güneşin üzerine doğup battığı her şeyden hayırlıdır. Burada da insanın değeri ortaya çıkıyor. ‘Böyle değerli bir varlığın hidayeti bile bu kadar değerli ise kendisi ne kadar değerlidir’ varın siz hesaplayın. (Çünkü güneşin üzerine doğup battığı şeylerin başında Kâbe ve diğer kutsal mekânlar gelir)
Unutmayalım insan Allah’ın kendisine muhatap aldığı ve özgür iradesine bıraktığı tek varlıktır. Böyle bir varlık olduğumuzu diğer insanlarında Allah’ın muhatap aldığı kullar olduğunu hatırlamamız yeterli olacaktır. İnsanlara bundan sonra değerleri ölçüsünde kıymet verelim ve insanın üzerine hiçbir şey koymayalım. Çünkü her insan insanlığı ölçüsünde değerlidir. Allah’ın değer verdiği canlıyı hor ve hakir görmek haddimiz değil.
