Musikinin keşfedilmesi ve daha sonra da sağlık alanında kullanılması önemli bir adımdır. Özellikle Selçuklu ve Osmanlı devleti dönemlerinde Musiki tedavi aracı olarak kullanılmıştır. Klasik olacak ama Avrupalıların akıl hastalarını ‘İçine şeytan kaçmış’ diye yaktıkları bir dönemde atalarımızın musiki ile tedavi yöntemine gitmesi bizi onurlandırmaktadır. O dönemlerde musiki ile tedavi o kadar ilerlemiş ki, her hastalığa ve hatta burçlara göre ayrı bir musiki yoluna gidilmiştir. Amasya gezimde de SABUNCUOĞLU ŞERAFEDDİN BEY’e ait olan Bimarhane ziyaretim de bunun açık örneğini gördüm. Sizlere de tavsiye ediyorum.
1386-1470 yılları arasında yaşamış olan Sabuncuoğlu Şerafeddin Bey döneminin en önemli cerrahıdır. Ve ilk Türkçe cerrahi kitabında yazarıdır. Bu Bimarhane’de 14 yıl boyunca çalışmış ve verdiği eserlerini Türkçe yazmıştır. Hastaların iyileştirilmesinde ilaçların yanı süre musikiye de yer verilmiştir. Hatta İbni Sinaya ait olduğu bir sözde; ‘Musiki söylemek sağlığı koruyan en iyi egzersizdir’ denilmiştir. Atalarımız bu işte o kadar ilerleniş ki hastalığa, ten rengine ve burçlara göre makamlar belirlenmiştir.
TENLERE GÖRE MAKAMLAR
Esmer tenliler: Tabiatları har (sıcak) ve yabistir (kuru). Bunlar için en uygun makam ‘’IRAK’’ makamı ve bu makama tabi olan makamlardır.
Buğday tenliler: tabiatları har ve ratbtır (nemli). Bu nedenle bunlara en uygun makam ‘’ISFAHAN’’makamı ve buna tabi olan makamlardır.
Sarışınlar: Tabiatları genellikle barid (Soğuk) ve yabistir. Bu nedenle bunlar için en uygun makam ‘’Rast’’makamı ve bu makama tabi olan makamlardır.
Beyaz tenliler: Tabiatları genellikle barid ve ratbtır (nemli). Bu nedenle bunlar için en uygun makam ‘’KÜÇEK’’ makamı ve bu makama tabi olan makamlardır.
VAKİTLERE GÖRE
Seher ile kuşluk vakti arası: Hüseyni, uşşak, nevruz, dilkeşhaveran, nişaburek, hisar, muhayyer
Kuşluk ile ikindi vakti arası: Irak, zengüle, gevaşt, segah, nihavend, müstear, hümayun, zavil
İkindi ile yatsı arası: İsfahan, buselik, ısfahanek, nigar, zemzeme, gerdaniye, karcığar
Yatsı ile seher arası: Öncelikle Rast, büzürg, şehnaz, selmek, nikriz, pençgah, uzzal, hicaz
HASTALIKLARA GÖRE
Zengüle makamı: Kalp ile ilgili hastalıklar, sersam ciğerler ve mide ile ilgili rahatsızlıklara faydası olmasının yanında kalbe ferahlık ve huzurverir.
Hicaz Makamı: İdrara çıkma zorluğuna, vücuttaki tehlikeli ağrı ve sancılara iyi gelmesinin yanında şehevi (cinsel) gücü harekete geçirir.
Buselik Makamı: Kulunç hastalığına, kalçakemiği ağrısına, başağrısı ve kanla ilgili rahatsızlıklara faydalı olmaktadır.
Uşşak Makamı: Gut hastalığı, uykusuzluk ve ayak ağrılarını tedavide oldukça faydalıdır.
Hüseyni Makamı: Kalp ve ciğerde oluşan iltihplara mide rahatsızlıklarına, sıtmalı hummalı hastalıklarınınateşini düşürmeye faydalıdır.
Neva Makamı: Damar, siyatik ağrısına, kalça kemiği ağrısına iyi geldiği gibi insanı bozuk düşüncelerden uzaklaştırır ve zihnin hatırlama gücünü arttırır.
BURÇLARA GÖRE MAKAMLAR
RAST: Hamel (Koç) tabiatı ateştir. IRAK: Sevr (Boğa) tabiatı topraktır.
ISFAHAN: Cevza (İkizler) tabiatı havadır. ZİREFKEND: Seretan (Yengeç) tabiatı su.
BÜZÜRG: Esed (ASLAN) tabiatı ateştir. ZENGÜLE: Sünbüle (Başak) tabiatı topraktır.
REHAVİ: Mizan (Terazi) tabiatı ateştir. HÜSEYNİ: Akrep tabiatı su.
HİCAZ: Kavs (Yay)tabiatı ateştir. BUSELİK: Cedy (Oğlak) tabiatı topraktır.
NEVA: Delv (Kova) tabiatı havadır. UŞŞAK: Hut (Balık) tabiatı su.
